بوستر ترمز چیست و معرفی انواع بوستر ترمز

برای رانندگان یک مشکل رایج همیشه اتفاق می افتد که سخت شدن ناگهانی پدال ترمز است. زمانیکه پشت فرمان نشسته اید و قصد دارید ماشین را روشن کنید و حرکت کند، متوجه می شوید که باید فشار زیادی روی پدال وارد کنید تا خودرو حرکت کند. معمولا این مشکل نشان دهنده خرابی بوستر ترمز است. بوستر ترمز یک قطعه است که با استفاده از خلا موتور،نیروی پای شما را چندین برابر تقویت می کند تا ترمز گیری راحت انجام شود.  بدون این ویژگی، ترمز کردن بسیار سخت و خطرناک خواهد بود. اگر دوست دارید در تعمیرات ماشین مهارت کامل بدست آورید می توانید در دوره هایی از جمله آموزش مکانیک خودرو، آموزش برق خودرو، آموزش تعمیرات ایسیو و… شرکت کنید.

بوستر ترمز چیست؟

بوستر ترمز یک دستگاه کمکی در سیستم ترمز خودرو است که وظیفه آن افزایش قدرت فشار وارد شده از سوی راننده به سیستم ترمز است. بوستر ترمز با بهره گیری از اختلاف فشار هوا، نیروی کمی که راننده به پدال ترمز وارد می کند را به نیروی قابل توجهی تبدیل می کند تا ترمزگیری انجام شود. کارکرد بوستر ترمز اینگونه است که در هنگام فشار آوردن روی پدال، مکانیزم داخلی آن فعال شده و با استفاده از فشار هیدرولیک، نیروی اولیه را تقویت می کند. این تقویت نیرو باعث کنترل دقیق تر خودرو می شود و از خستگی راننده در ترافیک سنگین جلوگیری می کند. بدون این سیستم راننده مجبور می شود نیروی قابل توجهی برای ترمز کردن وارد کند که هم ایمنی و هم راحتی راننده را تحت تاثیر قرار می دهد.

اجزای بوستر ترمز

• بدنه
• سوپاپ هوشمند
• دیافراگم
• سوپاپ یک طرفه
• میله رابط
• فنر بوستر
• پیستون بوستر

بدنه بوستر ترمز

بدنه بوستر ترمز به عنوان قیمت اصلی و محافظ این سیستم محسوب می شود که از فلز مقاوم ساخته شده است. فضای داخلی به دو بخش تقسیم می شود و محل نصب سایر اجزا را فراهم می آورد.

سوپاپ هوشمند

سوپاپ هوشمند که وظیفه کنترل جریان هوا و خلا داخل بوستر را بر عهده دارد با تشخیص فشار وارده از سوی راننده، مقدار خلا لازم برای تقویت نیرو را تنظیم می کند. طراحی سوپاپ هوشمند به گونه ای است که بتواند به سرعت و دقت به تغییرات فشار پاسخ دهد.

دیافراگم

دیافراگم با حرکت خود، اختلاف فشار لازم برای تقویت نیرو را ایجاد کرده و نیروی محرکه را به سایر اجزا منتقل می کند. برای عملکرد درست و صحیح بوستر، مقاومت و انعطاف پذیری آن ضروری است.

سوپاپ یک طرفه

سوپاپ یک طرفه امکان عبور هوا را تنها در یک جهت فراهم می آورد و از بازگشت هوا به سمت مخالف جلوگیری می کند. کارکرد درست این سوپاپ تاثیر مستقیمی بر پایداری عملکرد بوستر دارد.

میله رابط

وظیفه میله رابط انتقال نیرو از پدال ترمز به سیستم بوستر است. جنس میله رابط از فلز مقاوم است و باید قابلیت انتقال دقیق نیرو را داشته باشد. طول و قطر مناسب میله رابط برای تطبیق صحیح با سایر اجزا اهمیت زیادی دارد.

فنر بوستر

وظیفه فنر بوستر بازگرداننده اجزا به حالت اولیه پس از رها کردن پدال ترمز است. این قطعه با ایجاد نیروی مخالف تضمین کننده این است که سیستم به درستی به حالت استراحت باز گردد و آماده عملکرد بعدی باشد.

پیستون بوستر

پیستون ترمز یکی از قطعات بسیار مهم است که با حرکت خود در داخل محفظه، نیروی ورودی را چندین برابر می کند. پیستون ترمز با استفاده از اختلاف فشار ایجاد شده دوسط دیافراگم نیروی لازم را برای فعال کردن سیستم ترمز اصلی فراهم می آورد.

انواع بوستر ترمز

• بوستر مستقیم
• بوستر غیر مستقیم
• بوستر دو پیستونه

بوستر مستقیم

نوعی از بوستر ترمز، بوستر مستقیم است که بطور مستقیم بین پدال و سیلندر اصلی قرار می گیرد. در این نوع بوستر،نیروی وارد شده از پدال بصورت مستقیم به دیافراگم منتقل شده و پس از تقویت، به سیلندر اصلی ترمز ارسال می شود. این طراحی باعث پاسخ دهی سریع تر سیستم می شود. بوستر بطور مستقیم در خودروهای سبک و متوسط استفاده می شود و نصب آن نسبت به انواع دیگر ساده تر است.

بوستر غیر مستقیم

بوستر غیر مستقیم از طریق یک سیستم اتصال غیر مستقیم با پدال ترمز ارتباط برقرار می کند. در این نوع بوستر، نیروی پدال در ابتدا به یک واسطه منتقل شده و سپس به بوستر می رسد. این نوع بوستر، برای خودروهایی که فضای محدودی دارند مناسب است.

بوستر دو پیستونه

بوستر دو پیستونه مجهز به دو پیستون جدا است که قدرت تقویت بیشتری نسبت به انواع تک پیستونه ارائه می دهد. در مدل بوستر دو پیستونه، هر دو پیستون بصورت هماهنگ عمل کرده و نیروی بیشتری را تولید می کنند. این مدل طراحی برای ماشین های سنگین مانند کامیون ها و وسیله نقلیه ای که نیاز به قدرت ترمز بالا دارند، مناسب است. این بوستر نسبتا قیمت بالاتری دارد اما ایمنی و قابلیت اطمینان بالاتری را شرایط سخت ارائه می دهد.

علائم خرابی بوستر ترمز

• سخت شدن پدال ترمز
• طولانی شدن زمان توقف خودرو
• بالا تر بودن پدال ترمز از حد معمول
• توقف مداوم موتور خودرو
• شنیدن صدای خش خش
• نشت مایعات
• روشن شدن چراغ های خطر

سخت شدن پدال ترمز

برای افرادی که دارای ماشین هستن، ممکن است تجربه کرده باشند که گاهی روی پدال ترمز فشار می آورند، احساس می کنند انگار پدال از سنگ ساخته شده است، دقیقا هنگام خرابی بوستر همچین اتفاقی رخ می دهد. بوستر ترمز وظیفه دارد نیروی کمی که شما به پدال وارد می کنید را چندین برابر کند، اما زمانیکه بوستر ترمز خراب می شود، این تقویت نیرو از بین رفته و شما مجبور هستید تمام وزن خود را روی پدال بگذارید تا خودرو متوقف شود که باعث خستگی سریع پای شما می شود.

طولانی شدن زمان توقف خودرو

در حالت عادی خودروی شما در 30 متر کاملا متوقف می شود، اما با خرابی بوستر این فاصله به 50 یا حتی 70 متر می رسد. در سرعت های بالا این افزایش مسافت ترمزگیری خطرناک است.

بالاتر بودن پدال ترمز از حد معمول

در شرایط عادی، پدال ترمز در موقعیت مشخصی قرار دارد و راننده بدون نیاز به فکر کردن پای خود را روی آن قرار می دهد، اما خرابی بوستر باعث تغییر این موقعیت می شود. پدال ترمز معمولاً بالاتر از حد معمول قرار می گیرد و راننده باید پای خود را بیشتر بلند کند تا به آن برسد. این تغییر موقعیت همراه با کاهش حساسیت پدال نیز است، به طوری که فشردن پدال احساس متفاوتی نسبت به قبل دارد. بعضی از رانندگان این تغییر را با تنظیمات صندلی یا خستگی اشتباه می گیرند، اما این علامت مهمی از عدم عملکرد صحیح بوستر است. در برخی موارد پدال ممکن است حالت ارتجاعی داشته باشد و پس از رها کردن به آرامی به جای خود برگردد، در حالی که باید فوراً به موقعیت اولیه بازگردد.

توقف مداوم موتور خودرو

بسیاری از رانندگان نمی دانند که بین بوستر ترمز و عملکرد موتور ارتباط مستقیمی وجود دارد. بوستر ترمز برای کارکرد خود از خلأ تولید شده توسط موتور استفاده می کند و این خلأ از طریق یک لوله مخصوص از منیفولد ورودی موتور تأمین می شود. هنگامی که بوستر دچار نشتی می شود، هوای اضافی وارد سیستم خلأ شده و این هوا از طریق لوله به موتور می رسد. ورود هوای غیرمحاسبه شده باعث اختلال در نسبت سوخت و هوا می شود و موتور شروع به کار نامنظم می کند. در ابتدا ممکن است فقط دور آرام موتور نامنظم شود، اما در مراحل پیشرفته تر موتور ممکن است به طور ناگهانی خاموش شود، خصوصاً در ترافیک یا هنگام توقف در چراغ قرمز.

شنیدن صدای خش خش

یکی از واضح ترین و مشخص ترین علائم خرابی بوستر ترمز، شنیدن صدای مشخصی است که شبیه صدای هوا هنگام خروج از لاستیک پنچر شده است. این صدای خش خش زمانی شنیده می شود که پدال ترمز فشرده می شود یا رها می شود. صدا ممکن است در ابتدا بسیار ضعیف باشد و فقط در محیط های ساکت قابل شنیدن باشد، اما با پیشرفت خرابی، شدت آن افزایش می یابد. گاهی اوقات این صدا همراه با لرزش خفیف پدال نیز است. برای تشخیص دقیق تر موتور را خاموش کنید و چندین بار پدال ترمز را فشار دهید تا خلأ موجود در بوستر تخلیه شود، سپس موتور را روشن کرده و به صدای نشتی که در این حالت واضح تر شنیده می شود گوش دادن کنید

نشت مایعات

مشاهده لکه های مایع در زیر خودرو، به خصوص در قسمت جلو و نزدیک موتورخانه، نشانه ای از نشت مایع ترمز از بوستر یا اجزای مرتبط با آن است. مایع ترمز رنگ زرد روشن یا قهوه ای دارد و در صورت قدیمی بودن ممکن است تیره تر شود. این نشت ممکن است از خود بوستر، از اتصالات لوله های مایع ترمز به آن، یا از سیلندر اصلی که روی بوستر نصب شده است، باشد. نشت مایع ترمز نه تنها باعث کاهش سطح مایع در مخزن می شود، بلکه وارد شدن هوا به مدار هیدرولیک را نیز در پی دارد که این خود باعث نرم شدن پدال ترمز و کاهش شدید قدرت ترمزگیری می شود. در برخی موارد نشت آنقدر کم است که فقط با رطوبت یا لکه های کوچک خود را نشان می دهد، اما حتی این نشت های جزئی نیز باید جدی گرفته شوند زیرا می توانند به سرعت گسترش یابند.

روشن شدن چراغ های خطر

سیستم هایی که مجهز به سنسورها و سیستم های هشدار پیشرفته هستند، قادر به تشخیص مشکلاتن مختلف در سیستم ترمز می باشند. یکی از نشانه های مشکل در بوستر ترمز، روشن شدن چراغ هشدار ترمز در داشبورد که به شکل breake یا نماد قرمز نمایش داده می شود.  همچنین در خودروهای مجهز به سیستم ABS، شاید چراغ ABS نیز روشن شود چرا که این سیستم تشخیص می دهد که فشار مدار ترمز در حد مطلوبی نیست. برخی از خودروهای جدیدتر دارای سیستم های هوشمندتری هستند که می توانند تشخیص دهند مشکل دقیقاً کجاست و پیام های مشخص تری مانند Brake Assist Malfunction را نمایش دهند. هرگز نباید این هشدارها را نادیده گرفت زیرا سیستم ترمز یکی از مهمترین ترین سیستم های ایمنی خودرو محسوب می شود.