ایسیو خودرو چیست + کاربردها و روش نقشه خوانی ECU ماشین

در این مقاله از آموزشگاه فنی و حرفه ای اصفهان همراه ما باشید تا به طور کامل شما را با جنبه های مختلف ایسیو از جمله نحوه عملکرد، اجزای تشکیل دهنده، کاربردها و وظایف، انواع نقشه های فنی و شماتیک و گرافیکی و اصطلاحات تخصصی به کار رفته در نقشه های این قطعات برقی و الکترونیکی خودرو به طور کامل آشنا کنیم.

در ابتدا باید توضیح دهیم؛ ایسیو یا واحد کنترل الکترونیکی (ECU) به نوعی مانند کامپیوتر خودرو عمل می کند و یکی از مهم ترین قطعات الکترونیکی خودرو است که نقش کلیدی در کنترل عملکرد بخش های مختلف خودرو ایفا می نماید. ایسیو با دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف و پردازش آن ها، دستورات لازم را به عملگرهای خودرو ارسال می کند.

توضیح عملکرد ایسیو ماشین در چهار مرحله

همانطور که توضیح دادیم؛ ای سی یو (ECU) یا واحد کنترل الکترونیکی، مغز متفکر خودرو و کامپیوتر است که وظیفه کنترل و هماهنگی عملکرد تمامی اجزای موتور و سیستم های مرتبط با آن را بر عهده دارد. ایسیو با دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف، این اطلاعات را پردازش کرده و سپس دستورات لازم را به عملگرها صادر می کند.

1. دریافت اطلاعات: اولین مرحله از عملکرد ایسیو، دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف است. سنسورها، اطلاعات مختلفی مانند دمای هوا و موتور، فشار هوا و سوخت، دور موتور، موقعیت پدال گاز و غیره را به ایسیو ارسال می کنند.
2. پردازش اطلاعات: ای سی یو پس از دریافت اطلاعات از سنسورها، این اطلاعات را پردازش کرده و وضعیت موتور و سیستم های مرتبط با آن را ارزیابی می کند. ایسیو با استفاده از نرم افزارهای پیچیده، الگوریتم ها و سناریوهای مختلف، بهترین عملکرد موتور را در شرایط مختلف تضمین می کند.
3. صدور دستورات: پس از پردازش اطلاعات، ایسیو با استفاده از سیگنال های الکتریکی دستورات لازم را به عملگرها صادر می کند. عملگرها، قطعاتی هستند که وظیفه اجرای دستورات ایسیو را بر عهده دارند. برای مثال، ایسیو با صدور دستور به انژکتور، میزان سوخت تزریقی به موتور را تنظیم می کند. اطلاعات بیشتر در مورد این قطعه را می توانید در مقاله صفر تا صد انژکتور خودرو مطالعه فرمایید.
4. نظارت بر عملکرد: ای سی یو پس از صدور دستورات، با استفاده از سنسورهای مختلف عملکرد عملگرها را نیز نظارت می کند. در صورت بروز هرگونه مشکل، ایسیو کد خطا صادر کرده و راننده را از مشکل آگاه می کند. برای مثال، ایسیو با استفاده از سنسور های مخصوص، میزان گاز اکسیژن خروج شده از از موتور خودرو را بررسی می کند و اگر میزان این گاز از حد استاندارد و مجاز کمتر و یا بیشتر باشد، دستگاه کد خطا صادر می کند.

مثالی از نحوه عملکرد ایسیو

برای مثال، زمانی که راننده پدال گاز را فشار می دهد، ایسیو با دریافت اطلاعات از سنسور های مربوط به این بخش، متوجه افزایش تقاضای راننده برای افزایش قدرت و سرعت در موتور می شود. ایسیو سپس با پردازش اطلاعات دریافتی، دستور افزایش دور موتور را به عملگر انژکتور و عملگر دریچه گاز صادر می کند. در نتیجه، دور موتور افزایش یافته و قدرت موتور و سرعت خودرو نیز افزایش می یابد.

اجزای تشکیل دهنده ایسیو

ایسیو از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر یک وظیفه خاصی را بر عهده دارند. مهم ترین قطعات ایسیو  عبارتند از:

• پردازنده مرکزی (CPU): مسئول پردازش اطلاعات دریافتی از سنسورها و ارسال دستورات به عملگرها است. این پردازنده معمولاً یک تراشه نیمه هادی است که از سرعت پردازش بالایی برخوردار می باشد.
• حافظه (Memory): اطلاعات مورد نیاز پردازنده را ذخیره می کند. حافظه ایسیو معمولاً از دو نوع حافظه دائمی (ROM) و حافظه موقت (RAM) تشکیل شده است. حافظه دائمی حاوی برنامه های کنترلی ایسیو است که به صورت پیش فرض در کارخانه روی آن نصب شده است. حافظه موقت حاوی اطلاعات لحظه ای خودرو مانند دور موتور، دمای آب، فشار سوخت و روغن و … است.
• مبدل آنالوگ به دیجیتال (ADC): سیگنال های آنالوگ دریافتی از سنسورها را به سیگنال های دیجیتال تبدیل می کند. سیگنال های آنالوگ، سیگنال هایی هستند که مقادیر آن ها به صورت پیوسته تغییر می کنند. سیگنال های دیجیتال، سیگنال هایی هستند که مقادیر آن ها به صورت گسسته تغییر می کنند.
• مبدل دیجیتال به آنالوگ (DAC): سیگنال های دیجیتال ارسالی از پردازنده را به سیگنال های آنالوگ تبدیل می کند. سیگنال های دیجیتال معمولاً برای کنترل عملگرها استفاده می شوند.

وظایف و کاربردهای ایسیو در خودرو

وظایف و کاربردهای  ایسیو در خودروها، بسته به نوع خودرو و امکانات آن متفاوت است. با این حال، برخی از وظایف عمومی ایسیوها در مدل ها و برندهای گوناگون اتومبیل عبارتند از:

بهبود عملکرد

ایسیو با کنترل دقیق پارامترهای مختلف خودرو، می تواند عملکرد خودرو را در زمینه های مختلفی بهبود بخشد. برخی از نمونه های بهبود عملکرد خودرو با استفاده از ایسیو عبارتند از:

• با کنترل دقیق میزان سوخت ورودی به موتور، می تواند مصرف سوخت خودرو را کاهش دهد.
• با تنظیم دقیق زمان جرقه و میزان سوخت ورودی به موتور، قدرت و گشتاور موتور را افزایش می دهد.
• با کنترل دقیق پارامترهای مختلف موتور، قادر است آلایندگی خودرو را کاهش دهد.

کنترل سیستم های جانبی

ایسیو علاوه بر کنترل عملکرد موتور، وظیفه کنترل سیستم های جانبی خودرو مانند سیستم ترمز ضدقفل (ABS)، سیستم کنترل پایداری (ESP)، سیستم تهویه مطبوع و … را نیز بر عهده دارد. به عنوان مثال، ایسیو  می تواند با کنترل سیستم ترمز ضدقفل، از قفل شدن چرخ ها در هنگام ترمز شدید جلوگیری کند که این امر باعث افزایش ایمنی خودرو خواهد شد.

ایجاد امنیت خودرو

ایسیو در برخی از خودروها، وظیفه ایجاد امنیت را نیز بر عهده دارد. این قطعه می تواند با استفاده از کدهای امنیتی، از سرقت خودرو جلوگیری کند. به عنوان مثال، ایسیو  قادر است با ذخیره کد امنیتی در حافظه خود، از روشن شدن خودرو بدون وارد کردن کد امنیتی توسط راننده جلوگیری کند.

انواع نقشه های ایسیو ماشین

نقشه های ایسیو، اطلاعات مهمی در مورد ساختار، عملکرد و نحوه سیم کشی ایسیو را ارائه می دهند؛ به همین دلیل، برای اینکه بتوان ایسیو را به درستی عیب یابی و تعمیر کرد، باید به طور کامل با نقشه های آن آشنایی داشت. در حال حاضر، به طور کلی سه نوع نقشه ایسیو وجود دارد:

نقشه شماتیک ایسیو

نقشه شماتیک، یک نمایش گرافیکی از ساختار داخلی ایسیو است. در این نقشه، اجزای مختلف ایسیو با استفاده از نمادهای استاندارد نمایش داده می شوند. همچنین، نحوه اتصال این اجزا به یکدیگر نیز در نقشه شماتیک مشخص می شود. این نقشه، پرکاربردترین نوع نقشه برای عیب یابی و تعمیر این قطعه است و با استفاده از آن می توان به راحتی محل قرارگیری اجزای مختلف ایسیو را شناسایی نموده و نحوه اتصال این اجزا به یکدیگر را بررسی کرد.

مثال: فرض کنید ایسیو یک خودروی سواری دارای دو سنسور اکسیژن، یک سنسور دریچه گاز، یک سنسور دور موتور، یک سنسور دمای هوا و یک سنسور موقعیت میل لنگ است. در نقشه شماتیک ایسیو این خودرو، هر یک از این سنسورها با نماد خاصی نمایش داده می شوند. همچنین، نحوه اتصال این سنسورها به ایسیو نیز در نقشه مشخص شده است.

نشانه ها و علائم روی نقشه های شماتیک ایسیو

نقشه های شماتیک ایسیو از نمادهای مختلفی برای نشان دادن اجزای مختلف این وسیله استفاده می کنند. برخی از مهم ترینِ این نمادها عبارتند از:

• پردازنده : یک مربع با چندین پایه
• حافظه : یک مستطیل با چندین پایه
• ترانزیستور : یک مربع با سه پایه
• دیود : خط منحنی با یک فلش
• سوئیچ : یک خط عمودی در آن
• سیم تک : یک خط مستقیم
• سیم دوتایی : دو خط مستقیم موازی
• سیم سه گانه : سه خط مستقیم موازی
• پین ورودی : یک دایره با یک فلش در آن
• پین خروجی : یک دایره با یک فلش خارج از آن
• پین مشترک : یک دایره با یک خط افقی در آن

نقشه جانمایی ایسیو

نقشه جانمایی، یک نمایش گرافیکی از محل قرارگیری اجزای مختلف ایسیو و سایر قطعات اطراف آن به ویژه در بخش سیستم جلوبندی ماشین (که ممکن است مشکلات برقی و الکتریکی اتومبیل به آن ها مربوط باشند) در خودرو است. در این نقشه، اجزای مختلف ایسیو و بخش های مکانیکی و الکتریکی خودرو که به طور مستقیم به این قطعه مرتبط هستند با استفاده از نمادهای استاندارد نمایش داده می شوند.

همچنین، نحوه اتصال این اجزا به یکدیگر و همچنین اجزای مربوط به ایسیو نیز در نقشه جانمایی مشخص می شود. این نقشه، برای تعمیرکارانی که قصد دارند ایسیو را از خودرو خارج کرده و یا در خودرو جاسازی کنند، ضروری است. با استفاده از این نقشه، می توان به راحتی محل قرارگیری اجزای مختلف ایسیو و سیستم های متصل به آن را در خودرو شناسایی کرد.

مثال: در نقشه جانمایی ایسیو یک خودروی سواری، ایسیو معمولاً در زیر داشبورد قرار می گیرد. در این نقشه، محل قرارگیری دقیق ایسیو در خودرو نیز مشخص شده است.

نشانه ها و علائم روی نقشه های جانمایی ایسیو

نقشه های جانمایی از نمادهای مختلفی برای نشان دادن ایسیو و اجزای مرتبط با آن استفاده می کنند. برخی از مهم ترین این نمادها عبارتند از:

• ایسیو : نماد ایسیو معمولاً به شکل یک جعبه مستطیلی با یک یا چند پین است.
• سنسورها : نماد سنسورها معمولاً به شکل یک دایره با یک خط خارج از آن است و اغلب با یک شماره یا حرف مشخص شود تا نشان دهد که کدام سنسور با ایسیو ارتباط دارد.
• عملگرها : نماد عملگرها معمولاً به شکل یک مربع با یک خط خارج از آن است و مانند نماد سنسورها، با یک شماره یا حرف مشخص شود تا نشان دهد که کدام عملگر با ایسیو ارتباط دارد.

نقشه عملکرد و سیم کشی ایسیو

نقشه عملکرد و سیم کشی، یک نمایش گرافیکی از نحوه عملکرد و کابل کشی و اتصال ایسیو است. در این نقشه، عملکرد اجزای مختلف ایسیو و سیم های ارتباط دهنده این قطعات به صورت شماتیک نمایش داده می شود. همچنین، نحوه تعامل این اجزا با یکدیگر نیز در نقشه عملکرد مشخص می شود. این نقشه برای تعمیرکارانی که قصد دارند ایسیو را عیب یابی کنند، ضروری است. با استفاده از این نقشه، می توان به راحتی عملکرد اجزای مختلف ایسیو را درک کرد و علت خرابی ایسیو را شناسایی کرد.

مثال: در نقشه عملکرد ایسیو یک خودروی سواری، نحوه تعامل سنسور اکسیژن با ایسیو به صورت شماتیک نمایش داده شده است. این نقشه نشان می دهد که سنسور اکسیژن به طور مداوم میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی را اندازه گیری می کند و این اطلاعات را به ایسیو ارسال می کند. ایسیو سپس با استفاده از این اطلاعات، میزان سوخت ورودی به موتور را تنظیم می کند.

اصطلاحات تخصصی به کار رفته در نقشه های ایسیو خودرو

در نقشه های ایسیو از اصطلاحات تخصصی مختلفی استفاده می شود که به تعمیرکاران کمک می کنند تا نقشه ها را به درستی تفسیر کنند. در ادامه برخی از رایج ترینِ این اصطلاحات را به همراه معنی و کاربرد آنها با هم بررسی خواهیم کرد:

• Wiring diagram (نقشه سیم کشی) : نمایش گرافیکی سیم کشی خودرو است که در آن سیم ها با کدهای خاص نشان داده می شوند.
• Connector (کانکتور) : وسیله ای است که دو یا چند سیم یا قطعه را به هم متصل می کند.
• Pin (پین) : قطعه کوچک فلزی است که از کانکتور بیرون می زند.
• Terminal (ترمینال) : نقطه ای بر روی قطعات مختلف که سیم یا کانکتور به آن متصل می شود.
• Ground (زمین) : نقطه ای بر روی مدار که به بدنه خودرو متصل می شود.
• Power (قدرت) : انرژی الکتریکی که برای راه اندازی قطعات الکتریکی خودرو استفاده می شود.
• Signal (سیگنال) : ولتاژ یا جریانی است که برای انتقال اطلاعات بین قطعات استفاده می شود.
• Sensor (سنسور) : وسیله ای است که یک کمیت فیزیکی را به سیگنال الکتریکی تبدیل می کند.
• Actuator (عملگر یا محرک) : وسیله ای است که سیگنال الکتریکی را به یک عمل فیزیکی تبدیل می کند.

کاربرد نقشه های ایسیو

نقشه های ایسیو، کاربردهای مختلفی دارند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آموزش و یادگیری

نقشه های ایسیو، ابزاری مفید برای آموزش کسانی است که دوست دارند در آینده در حوزه تعمیرات این قطعه فعالیت نمایند. با استفاده از این نقشه ها، کارآموزان و علاقه مندان این حوزه می توانند با ساختار، عملکرد و نحوه سیم کشی ایسیو آشنا شوند. به عبارت دیگر قادر خواهند بود:

• اجزای مختلف ایسیو را شناسایی نموده و عملکرد هر یک را درک کنند.
• ارتباط بین اجزای مختلف را بهتر متوجه شوند.
• نحوه عملکرد ایسیو را درک کنند.
• بهتر متوجه نحوه سیم کشی دستگاه شوند.

لازم است برای آن دسته از خوانندگان گرامی که به دنبال یادگیری تخصصی ایسیو هستند، توضیح دهیم؛ فن آموزان اصفهان برگزار کننده دوره های تخصصی آموزش برق خودرو می باشد که از مهم ترینِ این دوره ها می توان به کلاس های تعمیرات ایسیو، دزدگیر ماشین و نصب سیستم صوتی و ضبط و باند خودرو اشاره کرد که همگی جزو لیست پردرآمدترین شغل خودرو به شمار می آیند. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام در این دوره ها می توانید از سایت آموزشگاه استفاده کرده و یا با به صورت تماس تلفنی یا مراجعه حضوری با ما در ارتباط باشید.

در کلاس های تخصصی تعمیر ایسیو موسسه فن آموزان اصفهان، اساتید به طور کاملا تخصصی و مفصل در مورد روشِ نقشه خوانی و درک شماتیک و نحوه عملکرد قطعات گوناگون ایسیو خودرو به شما کارآموزان گرامی توضیح خواهند داد و شما تمرین های عملی متنوعی را در این زمینه انجام خواهید داد؛ به گونه ای که بعد از پایان یافتن دوره، به راحتی می توانید انواع مدل ها و برندهای ecu موجود در بازار ایران را عیب یابی و تعمیر نمایید.

عیب یابی و تعمیر

با استفاده از این نقشه ها، می توان به راحتی محل قرارگیری اجزای مختلف ایسیو و بخش های متنوع ماشین که با آن در ارتباط هستند را شناسایی و نحوه اتصال این اجزا به یکدیگر را به منظور یافتن عیوب و ایرادات این قطعه بررسی کرد. همچنین، با استفاده از نقشه های ایسیو، می توان به راحتی عملکرد اجزای مختلف این دستگاه را درک کرده و علت خرابی ایسیو را شناسایی نمود و در مرحله بعدی، اقدامات لازم برای تعمیر و رفع عیوب آن را انجام داد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا راهنمایی جامع برای درک نحوه عملکرد ایسیو ماشین های ایرانی و خارجی ارائه کرده و توضیح دهیم این قطعه مهم در خودرو از چه بخش هایی تشکیل شده، مراحل عملکرد آن به چه صورت است، چه نوع نقشه هایی دارد و هر کدام از این نقشه ها چه ویژگی ها و کاربردهایی دارند.

اگر دوست دارید تا با روش های نقشه خوانی و عیب یابی و رفع مشکلات مربوط به کامپیوترهای خودرو آشنا شده و در آینده بتوانید این رشته را به صورت حرفه ای و جدی دنبال کنید؛ پیشنهاد می شود در دوره تعمیرات ایسیو آموزشگاه فن آموزان اصفهان شرکت نمایید. این کلاس جزو دوره های تخصصی حوزه تعمیرات سیستم های الکتریکی و برقی خودرو بوده و حضور در آن می تواند آینده شغلی خوبی را برای شما فراهم کند.

به علاوه؛ تمام کسانی که در این دوره شرکت می کنند، می توانند مدرک فنی و حرفه ای معتبر، قابل ترجمه و مستند دریافت نمایند و بعدها به واسطه مهارت و توانمندی خود و استفاده از این مدرک، به اهدافی مانند استخدام شدن در مراکز ارائه دهنده خدمات تعمیر و نگه داری خودرو، فعالیت کردن در زمینه تدریس این رشته، کارآفرینی و دریافت وام خود اشتغالی و یا مهاجرت و کار و زندگی در سایر کشورهای دنیا و … دست یابند.